Δευτέρα 31 Οκτωβρίου 2011

Ένα πολύ ενδιαφέρον e-mail

    Αναδημοσιεύω το άρθρο του κυρίου Φώτη Γεωργελέ στη στήλη Edito 365 της Athens voice! Πιστεύω αποτελεί ωραίο ανάγνωσμα και ανεξάρτητο στα φαινόμενα των καιρών μας.


   Η εφημερίδα έχει τεράστιο πρωτοσέλιδο: Τους αναγκάζουν να ζήσουν με 70 ευρώ! Με τις νέες περικοπές μισθών, εργαζόμενοι στους δήμους πήραν εκκαθαριστικό 70 ευρώ. Οι τίτλοι στο περίπτερο κόβουν την ανάσα, πώς θα ζήσουν αυτοί οι άνθρωποι; Μετά το σκέφτεσαι δεύτερη φορά, μα καλά και το βασικό μισθό να έπαιρναν, πόση μείωση τους έκαναν, 90%; Έχουν τρελαθεί τελείως;

   Πας στις μέσα σελίδες, στο άρθρο: Έπαιρνα 1.250 ευρώ, 1.000 καθαρά, ήρθαν οι μειώσεις, βγάλε και τη δόση του στεγαστικού δανείου 865 ευρώ, μείναν 70 ευρώ, πώς θα ζήσω τώρα εγώ; Έχει δίκιο, πώς θα ζήσει, αλλά η εικόνα αρχίζει να αλλάζει. Για πολλούς σαν κι αυτόν τα χαμηλότοκα δάνεια από τις κρατικές τράπεζες ήταν κάτι σαν υποχρέωση του δημοσίου, αλλά αυτό δεν σημαίνει πως τα 865 ευρώ δεν είναι δικά του που τα έχει επενδύσει για να αποκτήσει ακίνητη περιουσία. Η δημοσιογράφος όμως, παρ’ όλο που εργάζεται σ’ αυτή την εφημερίδα των τρομοκρατικών τίτλων του λαϊκισμού, ακριβώς επειδή είναι δημοσιογράφος, δεν μπορεί να μη ρωτήσει την αυτονόητη ερώτηση που έρχεται στο μυαλό όλων: Καλά, αλλά ακόμα και χωρίς τις μειώσεις μισθών, με χίλια ευρώ πώς πήρατε δάνειο 865 ευρώ το μήνα; Εντάξει, έχουμε και 350 ευρώ τα επιδόματα, 500 ευρώ τις υπερωρίες, είναι και τα κυριακάτικα, φτάνανε. Τώρα η εικόνα αλλάζει ακόμα περισσότερο, δεν είναι ένας άνθρωπος που πρέπει να ζήσει με 70 ευρώ, είναι ένας εργαζόμενος των δυόμισι χιλιάδων ευρώ που υφίσταται μείωση μισθού. Όπως έχουν υποστεί άλλωστε εδώ και πολύ καιρό όλοι σχεδόν οι εργαζόμενοι, χωρίς να είναι φυσικά ευχαριστημένοι αλλά και χωρίς να δηλητηριάσουν με σκουπίδια την Αθήνα. Όχι όλοι, γιατί κάποιες 800.000 δεν υπέστησαν καμία μείωση μισθού γιατί δεν έχουν καν μισθό, είναι άνεργοι. Και είναι ένα κράτος με υπεράριθμο προσωπικό που θέλει να το βγάλει σε εφεδρεία, αλλά κατά μυστηριώδη τρόπο πληρώνει παντού υπερωρίες και έξτρα αμοιβές.

   Παρ’ όλα αυτά όμως, όταν η κατάσταση γίνεται δραματική, όταν έχουμε οικονομική κρίση, δεν είναι θεμιτό οι άνθρωποι να αντιδρούν ακραία για να υπερασπίσουν τα εισοδήματά τους; Δεν είναι, γιατί και πριν την κρίση, πάλι κάθε Χριστούγεννα έπνιγαν την Αθήνα τα σκουπίδια. Και κάθε Πάσχα, μερικές φορές. Και κατέβαιναν οι διακόπτες και τράβαγαν τα χειρόφρενα και έκλεινε η Εθνική οδός και έκλειναν τα λιμάνια. Κάθε χρόνο. Και παλιά συνέβαιναν όλα αυτά, για να μετατραπούν κάποιες διεκδικήσεις σε κεκτημένα (διορισμοί, μονιμοποίηση συμβασιούχων, επιδόματα, μεταθέσεις, πρόωρες συντάξεις, αυξήσεις), και τώρα γίνονται για να μη θιγούν τα κεκτημένα. Η κυβέρνηση υποχωρεί στις πιο σκληρές αντιδράσεις, η υποχώρηση στα ΕΛΠΕ, στη ΔΕΗ, είναι το σήμα και στα υπόλοιπα τμήματα του κρατικού μηχανισμού να οξύνουν τη στάση τους για να εξαιρεθούν κι αυτά από τα βάρη της χρεοκοπίας. Αυτά που υφίσταται όλη η υπόλοιπη κοινωνία.

    Αν για μια στιγμή απαλλαγείς από το διαρκή θόρυβο των επαναστατικών συνθημάτων, της αγωνιστικής ρητορείας, θα διαπιστώσεις έκπληκτος ότι όλες οι απεργίες και οι καταλήψεις και οι αγώνες δεν στρέφονται ποτέ κατά του «Κεφαλαίου». Στρέφονται πάντα εναντίον του κράτους. Το οποίο κατά τα άλλα υπερασπίζονται εναντίον της «αγοράς», των καρτέλ, των ιδιωτικών συμφερόντων, του καπιταλισμού. Οι μορφές διεκδίκησης γίνονται όλο και πιο καταστροφικές για την κοινωνία, ώστε να εκβιαστεί η κυβέρνηση να παραχωρήσει ή να διατηρήσει κεκτημένα προνόμια. Θα διαπιστώσεις, επίσης, ότι όλοι αυτοί οι «πρόεδροι» που εμφανίζονται στις οθόνες των δελτίων, οι πρόεδροι των εργαζομένων στην ενέργεια, στις συγκοινωνίες, στους δήμους, στα ταξί, στους νοσοκομειακούς γιατρούς, στους φαρμακοποιούς, στους δικηγόρους, είναι ανώτερα στελέχη των κομμάτων, τομεάρχες, γενικοί γραμματείς, δήμαρχοι, κεντρικές επιτροπές, υπεύθυνοι οργανωτικού.

    Με μια ρητορική που μοιάζει με αυτή των καθεστώτων του πάλαι ποτέ υπαρκτού σοσιαλισμού, όλοι μαζί, νεοδημοκράτες, πασόκ και αριστεροί κατακεραυνώνουν τις «νεοφιλελεύθερες» κυβερνήσεις την ώρα που μεταξύ τους, κομματικοί συνδικαλιστές και κομματικό κράτος, ως σύντροφοι και συμπαίκτες διανέμουν τη δημόσια περιουσία στέλνοντας το λογαριασμό των δανεικών και της χρεοκοπίας στην υπόλοιπη κοινωνία.

   Αυτό που δυο χρόνια συμβαίνει, δεν έχει καμία σχέση με κοινωνική αντίσταση. Πρόκειται για μια μάχη εντός του πελατειακού συστήματος, για εσωτερικές αντιθέσεις όπου οι παίκτες προσπαθούν να διατηρήσουν τις θέσεις και τα προνόμιά τους, με την ελπίδα ότι το λογαριασμό θα τον πληρώσει κάποιος άλλος. Όπως συνέβαινε πάντοτε μέχρι τώρα. Οι λιγότερο προνομιούχοι δεν έχουν φωνή και πολιτική εκπροσώπηση για να αντιδράσουν και οι πιο ισχυροί, αυτοί που μπορούν από πιο προνομιακή θέση να απειλούν ότι «θα χυθεί αίμα», ότι «θα λιώσουν» τους αντιπάλους τους, προσπαθούν να διατηρήσουν τα κεκτημένα τους.

   Η κοινωνία, όμως, έχει καταλάβει πια ότι οι μεταπολιτευτικές συνήθειες έχουν τελειώσει. Ότι η τυφλή διεκδίκηση του ατομικού συμφέροντος, το κέρδος της μιας επαγγελματικής ομάδας έναντι της άλλης, οδήγησε στη συλλογική φτώχεια όλων μας. Και μένει μακριά απ’ όλα αυτά. Ο «κοινωνικός πόλεμος» που θορυβωδώς διεξάγεται για τηλεοπτική χρήση, αφορά μόνο αυτούς που αντιδρούν λυσσαλέα γιατί έχουν να χάσουν τα περισσότερα. Μετρημένοι στα δάχτυλα είναι όσοι δέρνουν δημάρχους και πετάνε γιαούρτια, 30 συνδικαλιστές κλείνουν τα υπουργεία, μερικές εκατοντάδες, λίγες χιλιάδες επαγγελματίες είναι στις καθημερινές διαδηλώσεις. Η κοινωνία παγωμένη και απελπισμένη παρακολουθεί, ελπίζοντας σε μια πολιτική που θα ξεμπλοκάρει τα αδιέξοδα, γιατί έχει κατανοήσει ότι οι καταστροφικές και αυτοκαταστροφικές τακτικές που οδηγούν τη χώρα στην αυτοκτονία συμφέρουν μόνο όσους έχουν ποντάρει στη χρεοκοπία και στην κατοχική δραχμή.

   Ακόμα και τώρα, στο παραπέντε, δεν έχει κριθεί ακόμα αν αυτό που βλέπουμε γύρω μας, αυτές τις μέρες, είναι ο επιθανάτιος ρόγχος ενός πελατειακού συστήματος που καταρρέει ή η αυριανή ζούγκλα του πολέμου όλοι εναντίον όλων σε μια πτωχευμένη χώρα.


Κυριακή 30 Οκτωβρίου 2011

Είναι μόνο 10 λεπτά από το χρόνο σας... δείτε το!


Πολύ καλό υλικό και αμερόληπτο! Χαίρομαι που υπάρχουν ακόμα πατριώτες, και τονίζω τη λέξη αυτή επειδή είναι παρεξηγημένη... οι νεοέλληνες έχουν μπερδέψει την αγάπη προς την πατρίδα με το φασισμό! Ή μήπως κάποιοι θέλουν επίτηδες να τους μπερδεύουν επειδή έχουν όφελος; Τέλος, το όφελος είναι αυτό του συνόλου!

Μετοχές ή συνάλλαγμα;


   Είναι μία ερώτηση που ακούω συχνά. Και οι δυο κατηγορίες επενδύσεων έχουν πολλούς φίλους και ορκισμένους εχθρούς. Μερικοί πάλι, προτιμούν επένδυση και στα δυο για μεγαλύτερη και καλύτερη διαφοροποίηση.

Θα παρουσιάσουμε λοιπόν μερικά πλεονεκτήματα της επένδυσης σε συνάλλαγμα έναντι των μετοχών:

1.       Άπειρη ρευστότητα: Επενδυτές απ’ όλο τον κόσμο επενδύουν καθημερινά με αποτέλεσμα όταν θέλουμε να μπορούμε άμεσα να πουλήσουμε. Αυτό δε μπορεί να γίνει πάντα με τη μετοχή κάποιας εταιρίας, όταν δεν υπάρχουν αγοραστές.
2.       Αμεσότητα: Το Χρηματιστήριο λειτουργεί για μερικές ώρες κάθε μέρα. Οι παγκόσμια αγορά συναλλάγματος λειτουργεί πενθήμερο επί εικοσιτετραώρου βάσεως.
3.       Μπορούμε να εκμεταλλευθούμε τόσο την άνοδο όσο και την πτώση ενός νομίσματος χωρίς όμως να απαγορεύεται το short selling.
4.       Δεν υπάρχει χρέωση για προμήθεια, απλά ο κάθε ενδιάμεσος από τον οποίο αγοράζουμε χρεώνει την καθορισμένη διαφορά τιμής μεταξύ αγοράς και πώλησης.
5.       Σίγουρα σε όλο τον κόσμο υπάρχουν πολλές χιλιάδες εταιρίες εισηγμένες στα χρηματιστήρια, έναντι μόνο μερικών βασικών νομισμάτων.
6.       Είναι πρακτικά αδύνατο κάποιος να χειραγωγήσει την τιμή ενός νομίσματος, καθώς η αγορά είναι κατακερματισμένη και παγκόσμια. Το ίδιο σίγουρα δεν ισχύσει στις μετοχές.
7.       Η ενασχόληση με το συνάλλαγμα απαιτεί καλές γνώσεις μακροοικονομίας ενώ στο χρηματιστήριο τόσο μακροοικονομίας , μικροοικονομίας καθώς και του κλάδου στον οποίο ανήκει η κάθε μετοχή.

   Ωστόσο πρέπει να πούμε ότι κατά μέσο όρο, οι μετοχές δίνουν καλύτερες αποδόσεις από την αγορά συναλλάγματος. Γι’ αυτό ακριβώς το λόγο υπάρχει και μεγαλύτερη μόχλευση (leverage) από τους brokers. Μπορούμε να ¨δανειστούμε¨ με χαμηλό ρίσκο πολλαπλάσιες φορές το αρχικό μας κεφάλαιο (200:1, 100:1 ή και 50:1) ώστε να εκμεταλλευτούμε ακόμα και τις μικρότερες δυνατές διακυμάνσεις για την επίτευξη κέρδους (PIP ή Points) οι οποίες είναι συνήθως στο πέμπτο δεκαδικό ψηφίο.  



Σάββατο 29 Οκτωβρίου 2011

Το Πείραμα της Αργεντινής! Διαβάστε τι ζούμε τώρα (2/2)


 Το 2003 εκλέγεται πρόεδρος της Αργεντινής ο Νέστορ Κίρτσνερ, με μόλις το 22,2 % των ψήφων. Ήταν κυβερνήτης, μιας μακρινής επαρχίας στη Παταγονία. Σήμερα, θεωρείται ήρωας από μια μεγάλη μερίδα της κοινής γνώμης, καθώς κατάφερε να βγάλει την Αργεντινή από την κρίση.

 " Ήταν ένας άνδρας αντιφατικός," λέει ο συγγραφέας Εδουάρδο Γαλεάνο. "Προήλθε από το χώρο του Μένεμ και είχε συνεργαστεί στις ιδιωτικοποιήσεις των πετρελαίων.  Ήταν ένας από τους κύριους αυτουργούς στις ιδιωτικοποιήσεις των πετρελαίων.  Αλλά όταν φτάνει στην Προεδρία γίνεται ένας από τους κυριότερους πρωταγωνιστές της Λατινικής Αμερικής, σ’ αυτήν τη διαδικασία εθνικής αξιοπρέπειας και αλλαγής την οποία βλέπουμε σε αρκετές χώρες της ηπείρου."

 Η Αργεντινή αποστασιοποιείται από την επιρροή των ΗΠΑ κλείνοντας στρατηγικές συμφωνίες με τον Τσάβες της Βενεζουέλας, τον Μοράλες της Βολιβίας, τον Κορρέα του Εκουαδόρ, την Μπασελέτ της Χιλής κ.α. Στο πεδίο της οικονομίας ο Κίρσνερ έχει δίπλα του τον Ρομπέρτο Λαβάνια. Έναν έμπειρο οικονομολόγο και υπουργό της προηγούμενης κυβέρνησης.

 Η πρώτη τους κίνηση είναι να αποσύρουν οποιαδήποτε αίτηση πόρων προς το ΔΝΤ.
 Μέχρι τότε οι προηγούμενοι υπουργοί είχαν προσπαθήσει να διαπραγματευτούν ένα δάνειο ύψους 20 και 25 δις δολαρίων", θυμάται ο Ρομπέρτο Λαβάνια. "Στο πρώτο ραντεβού που είχα με τον Κέλερ, που μετέπειτα έγινε πρόεδρος της Γερμανίας, εκείνη την εποχή ήταν διευθυντής του ΔΝΤ, πήγα να του ανακοινώσω ότι η Αργεντινή αποσύρει οποιαδήποτε αίτηση κεφαλαίων. Γιατί  αυτή η αίτηση έδινε χώρο σε διαπραγμάτευση που εκ των πραγμάτων σήμαινε να αποποιηθούμε τον σχεδιασμό οικονομικής πολιτικής. Ήταν μια παντελής επέμβαση στην οικονομία της Αργεντινής. Φυσικά η δικαιολογία ήταν να δοθούν κεφάλαια στην Αργεντινή. Κεφάλαια που θα έμπαιναν από ένα παραθυράκι και θα έβγαιναν από ένα άλλο για να πληρωθούν οι πιστωτές. Ήταν προφανές ότι ο μόνος στόχος ήταν να μειωθεί η χασούρα των  πιστωτών . Με το να αποσύρω την αίτηση δανείου, η εξουσία του ΔΝΤ στην Αργεντινή, ελαττώθηκε πολύ γρήγορα."

 "Στη συνέχεια προστατεύτηκαν οι συντάξεις και οι μισθοί. Η προηγούμενη κυβέρνηση ακολουθώντας το πρόγραμμα του ΔΝΤ που μοιάζει με αυτό της Ελλάδας, απαίτησε και κατάφερε  μια μείωση μισθών και συντάξεων 13%. Εμείς είπαμε ότι αυτό δεν έχει νόημα, γιατί πόσο θα μειώσεις τους μισθούς του δημοσίου για να ικανοποιήσεις τις τράπεζες; Κάναμε ακριβώς τ' αντίθετο. Με  δικαστική απόφαση  την οποία αποδέχθηκε η κυβέρνηση, επεστράφη το 13 % των μισθών που είχαν κοπεί το 2000. Ποιο ήταν το αποτέλεσμα; Το αποτέλεσμα ήταν να αναγεννηθεί η αγορά. Τους τελευταίους 8 μήνες του 2002 η Αργεντινή ήδη αναπτυσσόταν με 8%. Και τα επόμενα 4 χρόνια κάπου στο 9%."
 Παρόλο όμως που η οικονομική κατάσταση βελτιωνόταν, το απλήρωτο χρέος που είχε διαμαρτυρηθεί, περίπου 93 δις δολάρια, ήταν ένα από τα μεγαλύτερα της ιστορίας. Ήταν σαφές ότι η Αργεντινή δεν μπορούσε να το ξεπληρώσει. Η κυβέρνηση κράτησε αμετακίνητη στάση. Πρότεινε σε όσους είχαν κρατικά ομόλογα που είχαν λήξει, να τους τα αντικαταστήσει με νέα, πολύ χαμηλότερης τιμής. Για κάθε ένα δολάριο που χρωστούσε η Αργεντινή θα πλήρωνε 25 σεντς και σε μεγαλύτερο βάθος χρόνου.


 " Ήταν μια αναδιάρθρωση του χρέους που κατέληξε με 75% έκπτωση" λέει ο πρώην υπουργός Οικονομικών της χώρας Ρομπέρτο Λαβάνια. "Οι πιστωτές χρειάστηκε να αποποιηθούν το 75%. Και προσέξτε: Περισσότεροι από 3 στους 4 πιστωτές μπήκαν εθελοντικά στην αναδιάρθρωση του χρέους. Δεν πιέστηκαν. Τους εξηγήσαμε την σοβαρότητα της κατάστασης  της Αργεντινής.

 Το Δεκέμβριο του 2005 ο πρόεδρος Κίρσνερ αποφασίζει να ξεπληρώσει με μία μόνο δόση ό,τι χρωστάει στο ΔΝΤ. Ήταν περίπου 10 δις δολάρια. Το ανακοινώνει σε μια αιφνίδια συνέντευξη τύπου. Ακόμα και οι εφημερίδες της αντιπολίτευσης χαρακτήρισαν την απόφασή του "ιστορική". Έτσι στις αρχές του 2006, οριστικά η Αργεντινή πληρώνει όλο το χρέος προς το ΔΝΤ και κάνει ακόμα πιο σαφές ότι το ΔΝΤ δεν έχει πλέον κανένα λόγο στην οικονομική πολιτική  της Αργεντινής.

 Τουλάχιστον ήταν μια συμπεριφορά μεγάλης αξιοπρέπειας!" παρατηρεί ο Εδουάρδο Γαλεάνο. "Όταν έρχονται οι του ΔΝΤ και λένε: «Εσείς θα πρέπει να....». Όχι, κύριοι κάνετε λάθος. Κάνατε λάθος στο μέρος και στη στιγμή. Εδώ σ’ αυτήν τη χώρα δεν μπορείτε να μιλάτε έτσι. Αυτή η χώρα έχει μια κυβέρνηση δημοκρατικά εκλεγμένη. Δεν εκλέξανε εσάς! Κανείς δεν σας ψήφισε. Κύριοι τεχνοκράτες, κανείς δεν σας ψήφισε!"

 Σήμερα η Αργεντινή είναι μια χώρα σε πλήρη ανάκαμψη. Παρόλο που δεν είναι δημοφιλής στη διεθνή οικονομική κοινότητα και στις αγορές χρήματος, η οικονομία της αναπτύσσεται με ένα μέσο όρο 7% τον χρόνο.

 "Η Αργεντινή τώρα δεν εξαρτάται από τις διεθνείς πιστώσεις, απλά εξαρτάται από τη δική της οικονομία και δεν προστρέχει στις διεθνείς πιστώσεις. Το Κράτος έχει πλεόνασμα" λέει ο έμπειρος οικονομολόγος Άλδο Φερέρ. "Και για να’ ναι ξεκάθαρο: Η Αργεντινή δεν θα έβγαινε από την κρίση, αν δεν είχε αναβάλει την πληρωμή του χρέους. Η Ελλάδα θα μπορούσε να προχωρήσει σε στάση πληρωμής του χρέους; Είναι ένα πολύ περίπλοκο θέμα, λόγω των επιπτώσεων στην Ευρώπη. Ωστόσο νομίζω ότι όταν το πρόβλημα φτάσει σε ένα επίπεδο και δεν είναι δυνατόν να το χειριστείς, είναι πολύ δύσκολο να βγεις από την κρίση ακολουθώντας τους κανόνες. Έτσι λοιπόν η περίπτωση της Αργεντινής αποδεικνύει ότι δεν υπήρχε άλλη λύση από το να μετατρέψει το χρέος σε επίπεδα που να μπορεί να το χειριστεί. Κι όταν το επανατοποθέτησε, η χώρα μπόρεσε να πληρώσει και συνεχίζει να πληρώνει."

 Υπάρχει όμως μια μεγάλη σκιά: Ο πληθωρισμός.
 "Είμαστε πολύ άσχημα", υποστηρίζει ο πρώην υπουργός οικονομικών Ντομίνγο Καβάλο που κατηγορείται από τους αντιπάλους του ως ένας από τους βασικούς υπεύθυνους για την οικονομική κατάρρευση της Αργεντινής το 2001. "Ο πληθωρισμός είναι το χειρότερο που μπορεί να έχει μια χώρα. (53:03) Ο πληθωρισμός είναι ένας βαρύς φόρος για τους φτωχούς. Αυτό το μήνα που μόλις τελείωσε, η τιμή του κρέατος ξανανέβηκε κατά 15% με 20%. Φανταστείτε λοιπόν τι χτύπημα δέχεται η τσέπη του κόσμου. Δυστυχώς επειδή δεν υπήρξε η βούληση για να γίνει μια διαφανής τακτοποίηση, προτιμήθηκε ο ψεύτικος μηχανισμός  της υποτίμησης και της «πεσοποίησης.» Δηλαδή είναι σαν σήμερα στην Ελλάδα αντί να γίνουν οι αναγκαίες θυσίες για να τακτοποιηθούν οι λογαριασμοί στην οικονομία για να αποφευχθεί η υπερβολική χρέωση, να αποφασίσουν να βγουν από το ευρώ και να πουν ότι όλες οι υποχρεώσεις που έχουμε σε ευρώ θα τις μετατρέψουμε σε υποχρεώσεις σε δραχμές. Και μετά ας αφήσουμε τη δραχμή να υποτιμηθεί απέναντι στο ευρώ. Ναι, αλλά ο κόσμος θα παίρνει το μισθό του σε δραχμές και η δραχμή θα υποτιμηθεί ενώ οι τιμές θα φτάσουν στα σύννεφα!"

 Στην πρωτεύουσα χτίζονται όλο και περισσότεροι ουρανοξύστες. Τα μαγαζιά είναι γεμάτα, η ζωή ακολουθεί τους συνηθισμένους ρυθμούς μιας μεγαλούπολης, και τίποτα δεν θυμίζει την περιπέτεια που πέρασε η χώρα 10 χρόνια πριν.

 Οι μακροοικονομικοί δείκτες είναι υπέροχοι. Παρά την ανάπτυξη όμως, πολλοί Αργεντίνοι περιμένουν ακόμα να δουν τα οφέλη της. Η φτώχεια και η ανεργία μπορεί να μειώθηκαν σε σύγκριση με το 2001, αλλά βρίσκονται ακόμα σε υψηλά επίπεδα.

 Οι παραγκουπόλεις μεγάλωσαν

 "Υπάρχει ένα παγκόσμιο σύστημα εξουσίας," εξηγεί ο Εδουάρδο Γαλεάνο "που όταν εγώ ήμουν μικρός το έλεγαν Καπιταλισμό ενώ τώρα το αποκαλούν Οικονομία της Αγοράς. Έχει επίσης κι άλλα καλλιτεχνικά ονόματα. Αλλά το κύριο χαρακτηριστικό του είναι ότι κοινωνικοποιεί τις απώλειες και ιδιωτικοποιεί τα κέρδη. Όπου η Αγορά είναι ο αόρατος και σκληρός Θεός, που υπαγορεύει τις διαταγές χωρίς κανείς να βλέπει το πρόσωπό της. Έτσι λοιπόν τίποτα! Υπάρχουν περισσότεροι ναυαγοί παρά ναυτικοί. Είναι σύστημα που αποβάλλει ανθρώπους. Και είναι ανίκανο να ενσωματώσει τα νέα στόματα που γεννιούνται και χρειάζονται να τραφούν. Περισσεύει κόσμος! Κι αυτό είναι μια από τις αντιφάσεις που δεν υπάρχει ανθρώπινη λογική που να μπορεί να την εξηγήσει. Πώς είναι δυνατόν ένας κόσμος που κάθε φορά παράγει όλο και περισσότερα τρόφιμα, έχει κάθε φορά και περισσότερους πεινασμένους; Κι ενάντια σ’ αυτές τις δομές στην Λατινική Αμερική τώρα αρχίζει ένας αγώνας και γίνεται συνειδητό ότι το πεπρωμένο δεν είναι μοιραίο. Αν και οι Έλληνες κάποιες άλλες εποχές πίστεψαν πως ήταν. Στην πραγματικότητα το μέλλον μπορείς να το ανακαλύψεις, να το φανταστείς αντί να υποταχτείς σ’ αυτό."

Παρασκευή 28 Οκτωβρίου 2011

Περί παρέλασης


   Η σημερινή ανάρτηση ήρθε στο μυαλό μου αυτόματα βλέποντας αυτές τις εικόνες στην τηλεόραση πριν από λίγο. Η ακύρωση της παρέλασης είναι ένα ακόμα δείγμα της κάτω βόλτας που έχουμε πάρει ως κοινωνία.

   Η παρέλαση γίνεται για να τιμήσουμε αυτούς τους ήρωες που ενωμένοι αντιστάθηκαν και βοήθησαν τη πατρίδα για να μη λέγονται τα σημερινά παιδιά αυτών που διαμαρτυρήθηκαν Χάνς και Ρούντολφ! Για ακριβώς αυτό το λόγο θα έπρεπε να ντρέπονται. Το αριστερό – σοβιετικό τους μοτίβο τους με φόντο ΣΥΡΙΖΑ ανήκει στο παρελθόν και πρέπει να το πάρουν απόφαση.

   Η πατρίδα ανήκει σε όλους και όχι σε 100 οργανωμένους αφισοκολλητές των κομμάτων. Αυτό που έκαναν δεν είναι δημοκρατικό! Και έτσι για να γίνεται λόγος, η ιστορία θα τους ξεχάσει, κανείς δε θα ασχοληθεί με αποτυχημένους.

Το Πείραμα της Αργεντινής! Διαβάστε τι ζούμε τώρα (1/2)

Το "σενάριο" του εκπληκτικού ντοκυμαντέρ του Γιώργου Αυγερόπουλου για το πέρασμα του ΔΝΤ από την Αργεντινή και κυρίως για τις επιπτώσεις του. Διαβάστε για να δείτε τις ομοιότητες με αυτό που σήμερα ζούμε!



   Το Δεκέμβριο του 2001 στο Μπουένος Άιρες, μεγάλες λαϊκές μάζες κατευθύνονται προς την ιστορική πλατεία «Πλάσα δε Μάγιο.» Η Αργεντινή μία από τις πλουσιότερες οικονομίες στο παρελθόν, έχει χρεοκοπήσει. Η κυβέρνηση έχει παραιτηθεί και ο Πρόεδρος της Αργεντινής Φερνάντο Δε Λα Ρούα διαφεύγει από το Προεδρικό Μέγαρο με ελικόπτερο μέσα στη θύελλα του οργισμένου λαού που συγκρουόταν με την αστυνομία, έσπαγε τράπεζες, λεηλατούσε σούπερ μάρκετ και φώναζε μαζικά «Να φύγουν όλοι!». Η κοινωνική έκρηξη του 2001, ήταν το τέλος ενός νεοφιλελεύθερου οικονομικού μοντέλου διάρκειας 10 ετών και άφησε πίσω της 35 νεκρούς (δολοφονημένους από την αστυνομία και τους ιδιωτικούς φρουρούς των τραπεζών), 30.000 παράπλευρες απώλειες (ανθρώπους που αυτοκτόνησαν, η υπέστησαν καρδιακά και εγκεφαλικά επεισόδια), και περίπου 20.000.000 ανθρώπους (πάνω από το μισό του πληθυσμού) βουτηγμένους στην φτώχεια και τη μιζέρια.

   Σχεδόν 10 χρόνια μετά, ο Γιώργος Αυγερόπουλος, που είχε εργαστεί στην Αργεντινή το 2001-2002 κατά την περίοδο της κρίσης, επιστρέφει για μια νέα αυτοψία στην οικονομία, την πολιτική και την κοινωνική κατάσταση της χώρας.


   «Στο παγκόσμιο σύστημα εξουσίας τα κέρδη ιδιωτικοποιούνται και οι ζημιές κοινωνικοποιούνται.» Εδουάρδο Γαλεάνο-Συγγραφέας

 ΥΠΟΘΕΣΗ Α' ΜΕΡΟΥΣ

    Όταν ο Γιώργος Αυγερόπουλος έφυγε από την Αργεντινή το 2002, είχε αφήσει την ιστορική πλατεία του Μαΐου, γεμάτη διαδηλωτές και συνθήματα. Τώρα την ξαναβλέπει σχεδόν στην ίδια κατάσταση, όμως ο λόγος είναι διαφορετικός. Ο τέως πρόεδρος της Αργεντινής Νέστορ Κίρσνερ,σύζυγος της σημερινής προέδρου Κριστίνα, έχει μόλις πεθάνει, χτυπημένος από ένα βαρύ καρδιακό επεισόδιο. Οι υποστηρικτές του, που αποτελούν και την πλειοψηφία του εκλογικού σώματος, τον θεωρούν ήρωα, καθώς ήταν ο άνθρωπος που κατάφερε να βγάλει την Αργεντινή από την κρίση και να διώξει το Δ.Ν.Τ. από τη χώρα. "Μας έδωσε πίσω την αξιοπρέπειά μας." "Αυτός ήταν που μας απελευθέρωσε από τα νύχια αυτού του αρπαχτικού τέρατος!", είναι μερικές από τις φράσεις των συγκεντρωμένων στην πλατεία. "Και αφού εσείς είστε από την Ελλάδα που περνάει τώρα άσχημες στιγμές, να ξέρετε ότι εμείς ήδη το περάσαμε. Ήμασταν αιχμάλωτοι των δανείων και του συσσωρευμένου χρέους. Κι αυτά τα δάνεια δεν ήταν για εμάς. Δεν ήταν για το λαό. Ποτέ δεν είναι για τον λαό. Γι' αυτό και οι Έλληνες κάνουν καλά και διαδηλώνουν. Είναι θλιβερό να μη μαθαίνεις, να μη καταλαβαίνεις..."


   Ο πρώην υπουργός οικονομικών, Ντομίνγο Καβάλο, θεωρείται από τους αντιπάλους του ως ένας από τους πιο βασικούς υπεύθυνους για την οικονομική κατάρρευση της Αργεντινής, το 2001. Είναι ο άνθρωπος που σχεδίασε και υλοποίησε για χρόνια όλο το μοντέλο πάνω στο οποίο στηρίχθηκε η χώρα μέχρι την καταστροφή. Σήμερα ο Ντομίνγο Καβάλο, άλλοτε μια από πιο σημαντικές πολιτικές φιγούρες της Αργεντινής, είναι ένας από τους πιο μισητούς ανθρώπους στην χώρα. Δεν παραδέχεται ότι έχει κάνει κάποιο λάθος. Το αντίθετο: "Αφού ξερίζωσα τον πληθωρισμό και ενοποίησα την Αργεντινή με τον υπόλοιπο κόσμο, αφού επέτρεψα τον εκμοντερνισμό όλων των παραγωγικών δομών της Αργεντινής, τότε θεωρώ ότι αυτά ήταν ένα μεγάλο κατόρθωμα και έχω ένα μερίδιο επιτυχίας, όχι όλο, σ’ αυτό το κατόρθωμα".


   Ο Ντομίνγο Καβάλο περιγράφει με λεπτομέρειες ό,τι έγινε πίσω από τις κλειστές πόρτες των συμβουλίων με το Δ.Ν.Τ. σε Ουάσινγκτον και Μπουένος Άιρες. "Το Δ.Ν.Τ. μας είχε ήδη δώσει ένα δάνειο, προσπαθώντας να βοηθήσει την Αργεντινή να βγει από την οικονομική κρίση, που είχε ήδη ξεκινήσει από τα μέσα του 2000", λέει. "Αυτό φαινόταν ξεκάθαρα. Μας έδωσε λοιπόν ένα δάνειο με εκταμιεύσεις ανά τρίμηνο. Το 1ο τρίμηνο αυτού του προγράμματος δεν είχε τηρηθεί. Έτσι έθεσα στο Δ.Ν.Τ. να αναπρογραμματίσουμε τους στόχους με τέτοιον τρόπο, που να μπορούμε να τους τηρήσουμε.

Γιώργος Αυγερόπουλος: Πόσα ήταν;

   Ντομίνγο Καβάλο: Δεν ήταν πολλά. Συνολικά το πρόγραμμα του Δ.Ν.Τ. ήταν 12 δις δολάρια και οι τριμηνιαίες δόσεις ήταν η κάθε μια 1,3 δις δολάρια. Ασήμαντα ποσά, δηλαδή, μπροστά σε αυτά που αναφέρονται για την Ελλάδα. [...] Είχαμε πετύχει τους στόχους μας για το 3ο τρίμηνο. Το οποίο είχε τελειώσει το Σεπτέμβριο. Τότε έστειλαν μιαν αποστολή για να δούνε αν είχαμε πετύχει ή όχι. Είχαμε πετύχει και έπρεπε να εγκρίνουν την επόμενη εκταμίευση. Μετά άρχισαν να παρατηρούν αν θα πετυχαίναμε τους στόχους μας για το 4ο τρίμηνο. Και φυσικά για το 4ο τρίμηνο θα είχαμε προβλήματα για να πετύχουμε τους στόχους. Όπως ούτε και στην Ελλάδα θα μπορέσετε να εκπληρώσετε ακριβώς τους στόχους, όπως έχουν προγραμματιστεί. Έτσι λοιπόν με το επιχείρημα ότι για το 4ο τρίμηνο, που δεν είχε ακόμη ολοκληρωθεί, δεν θα εκπληρώναμε τους στόχους, μας ακύρωσαν την εκταμίευση των χρημάτων για το Νοέμβριο. Και αφού μας αφαίρεσαν την στήριξη, δεν έμενε άλλη λύση απ’ το να εξαγγείλουμε στάση πληρωμών. [...] 

   Εκείνο τον καιρό κυριαρχούσε η θεωρία της ηθικής του κινδύνου, δηλαδή όταν μια χώρα είναι χρεωμένη και υπάρχουν τράπεζες και κάτοχοι ομολόγων που έχουν δανείσει αυτή τη χώρα, είναι καλύτερα η χώρα να φτάσει στη χρεοκοπία,  γιατί έτσι αυτή η χώρα θα υποστεί τις συνέπειες αλλά και οι πιστωτές επίσης θα υποστούν τις συνέπειες, κι αυτό θα αποτελέσει ένα μάθημα για το μέλλον για να μην ξαναχρεωθεί αυτή η χώρα και οι πιστωτές να μην ξαναδανείσουν μια χώρα που θα βρίσκεται κάτω απ’ αυτές τις συνθήκες. Δηλαδή εφάρμοσαν σε μας μια θεωρία που σήμερα ευτυχώς κανείς δεν τη υποστηρίζει και που μας έκανε να υποφέρουμε πολύ. Δεν την εφάρμοσαν στην Τουρκία, που ήταν κι αυτή σε κρίση την ίδια εποχή. Αλλά γιατί δεν την εφάρμοσαν στην Τουρκία; Την ίδια χρονιά, το 2001 η Τουρκία βρισκόταν σε μια τρομερή κρίση, αλλά την Τουρκία δεν την έσπρωξαν στη στάση πληρωμής του χρέους. Και δεν την έσπρωξαν γιατί θα χρησιμοποιούσαν την Τουρκία ως στρατιωτική βάση στον πόλεμο ενάντια στο Ιράκ. Η Αργεντινή, αφού δεν μπορούσε να γίνει βάση για κανέναν πόλεμο, είπαν: «Εντάξει,  αυτή είναι η περίπτωση της χώρας που μπορούμε να τη χρησιμοποιήσουμε ως παράδειγμα για τις άσχημες συνέπειες της υπερχρέωσης.
  
   Ο Ντομίνγο Καβάλο, ωστόσο, διευκρινίζει ότι η κριτική που κάνει στο Δ.Ν.Τ. δεν είναι η ίδια με αυτή που κάνει η αριστερά. "Το Δ.Ν.Τ. βοήθησε πολλές χώρες, τώρα βοηθά μαζί με την Ευρώπη την Ελλάδα", λέει. "Η μόνη χώρα που δυστυχώς δεν βοήθησε ήταν η Αργεντινή".  

   "Προσέξτε συμπεριφέρονται όπως οι μαφιόζοι", αντικρούει ο συγγραφέας Εδουάρδο Γαλεάνο. "Απαγάγουν ολόκληρες χώρες. Πληρώνονται τα λύτρα, αλλά δεν επιστρέφουν πίσω τα θύματα. Τα λύτρα τα ονομάζουν «υπηρεσίες του χρέους». Υπαγορεύουν διαταγές στις κυβερνήσεις. Κυβερνούν τις κυβερνήσεις. Γιατί το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο ονομάζεται «διεθνές», αλλά το διοικούν 5 χώρες κι αυτές είναι που παίρνουν τις αποφάσεις. Γιατί το δικαίωμα ψήφου αναλογεί στο κεφάλαιο που έχει επενδυθεί. Έτσι όσοι έχουν τα περισσότερα λεφτά, είναι αυτοί που διατάζουν. Είναι πέντε χώρες που κυβερνούν τον κόσμο. Και μετά μιλούν για δημοκρατία. Ποια δημοκρατία; Αφού 5 χώρες διοικούν πάνω απ’ τις άλλες".

   Ο Καβάλο, αφού περιγράφει το πώς και το γιατί εφάρμοσε το περίφημο κοραλίτο, δεσμεύοντας τις καταθέσεις των πολιτών στις τράπεζες, υπερασπίζεται πλήρως την πολιτική ξεπουλήματος της κρατικής περιουσίας, που εφάρμοσε ο ίδιος την δεκαετία του '90. "Ήταν προβληματικές εταιρίες που δημιουργούσαν τεράστιες απώλειες στο κράτος. Με το να τις ιδιωτικοποιήσουμε, πετύχαμε δυο πράγματα. Απ’ τη μια μεριά εξαφανίστηκαν τα ελλείμματα, δεύτερον το κράτος δεν έπρεπε πια να επενδύει σ’ αυτούς τους τομείς και επένδυσε σ’ αυτούς ο ιδιωτικός τομέας. Έτσι εκσυγχρονίστηκαν όλες οι δημόσιες υπηρεσίες".

    Ωστόσο, ο Άλδο Φερρέρ, ένας από τους πιο γνωστούς και έγκυρους οικονομολόγους της χώρας και πρέσβης της Αργεντινής στη Γαλλία, περιγράφει μια τελείως διαφορετική εικόνα. "Εφαρμόστηκε μια ξέφρενη πολιτική ξεπουλήματος της εθνικής μας κληρονομιάς. Ιδίως του πετρελαίου! Η Αργεντινή ήταν η μόνη χώρα που πούλησε την εθνική της εταιρία πετρελαίου. Πουλήθηκαν τα πάντα! Το τηλέφωνο, οι τηλεπικοινωνίες και τόσα άλλα πουλήθηκαν. Μ’ αυτά πλήρωσαν το χρέος, αλλά το χρέος συνέχισε ν’ αυξάνεται. Έτσι λοιπόν, στο τέλος της περιόδου, αφού είχε πουληθεί η εθνική κληρονομιά, ήμασταν χειρότερα κι απ’ την αρχή. Ήταν μια χείριστη πολιτική! Μια πολιτική με πηγή έμπνευσης τη «μαγεία» της Αγοράς, σύμφωνα με την οποία πρέπει να ανοιχτείς, να πουλάς, να βγάλεις το Κράτος από τη μέση και ν’ αφήσεις τις αυθόρμητες δυνάμεις της Αγοράς σε ένα σκηνικό διεθνούς κερδοσκοπίας, να κάνουν τη χώρα να προοδεύσει. Και το αποτέλεσμα ήταν η καταστροφή".

   Σήμερα, σχεδόν 10 χρόνια μετά, πολλοί από τους καταθέτες, τωνοποίων τα χρήματα μπλοκαρίστηκαν στις τράπεζες, δεν έχουν καταφέρει να πάρουν πίσω τα χρήματά τους. Παρά τις αποφάσεις του Ανώτατου Δικαστηρίου, που όρισε ότι οι τράπεζες οφείλουν να επιστρέψουν τα χρήματα των ανθρώπων στο αρχικό νόμισμα συν την παρακράτηση των τόκων όλων αυτών των χρόνων, οι τράπεζες κωλυσιεργούν με νομικά τερτίπια. Στους δανειολήπτες, ωστόσο, που είχαν πάρει δάνειο λίγο πριν την κρίση, παίρνουν τους τόκους. Οι ίδιοι μιλούν για τοκογλυφία. Περίπου 2.000.000 ενυπόθηκοι χρεοφειλέτες κινδυνεύουν να χάσουν τα σπίτια τους.

   Πολλοί αυτοκτόνησαν μη μπορώντας να αντέξουν την οικονομική τους καταστροφή. Άλλοι επισκέπτονται συχνά τον ψυχίατρό τους. Ο Δρ. Ταραγάνο και οι συνάδελφοί του στην ψυχιατρική κλινική έκαναν μια μελέτη που κράτησε τρία χρόνια πάνω στα περιστατικά που χειρίζονταν καθημερινά. Ανακάλυψαν ότι το ποσοστό των ατόμων που υπέστησαν καρδιολογικά και εγκεφαλικά επεισόδια ως συνέπεια του άγχους που προκλήθηκε από την κρίση, εκτινάχθηκε στο 15%, την ώρα που ο παγκόσμιος μέσος όρος φτάνει μόλις το 2%.

   Σε μία από τις πιο δύσκολες στιγμές της ιστορίας της, με τον μισό πληθυσμό να έχει βουλιάξει στη φτώχεια και τη μιζέρια, με το κράτος να είναι απόν και  στο δρόμο να μην υπάρχει δεκάρα τσακιστή, η κοινωνία έδειξε ότι διαθέτει αντανακλαστικά και εσωτερικές δυνάμεις. Οι άνθρωποι αυτοοργανώθηκαν και άρχισαν να ανταλλάσουν αγαθά και υπηρεσίες. Έτσι εμφανίστηκε το "τρουέκε", ένας προ-καπιταλιστικός τρόπος εμπορίου, ο οποίος εξασφάλισε τη διαβίωση 10.000.000 ανθρώπων. Ο κόσμος συγκεντρωνόταν σε ειδικά μέρη και αντάλλασε προιόντα: Ένα μεταχειρισμένο ρούχο, με ένα κιλό κρέας. "Το ανταλλακτικό παζάρι, όχι μόνο μας έδινε φαγητό, μας έδινε να πιούμε, αλλά και καρδιολόγους και δασκάλους για τα παιδιά μας, για αγγλικά και χορό. Είχαμε συμβολαιογράφους που έγραφαν για σπίτια και οικόπεδα και πληρώνονταν με κουπόνια και σπίτια που πουλιόνταν και αγοράζονταν με κουπόνια που ήταν το νόμισμα της ανταλλαγής. Είχαμε τουρισμό, είχαμε μανικιούρ, κομμωτήριο και πεντικιούρ, υπήρχε καζίνο, όλα αυτά με τα κουπόνια του ανταλλακτικού παζαριού", λέει η Γκρασιέλα Γκραγίσεβιτς, ιδρυτικό μέλος του Τρουέκε. "Ήταν σαν γιορτή, γίνονταν βραδιές, ο κόσμος τραγούδαγε, και κανείς δεν στενοχωριόταν, γιατί μπορούσε να φάει, να ντυθεί, ήταν ένα καταπληκτικό πράγμα! Να μην εξαρτάσαι από τις τράπεζες, από τα σούπερ μάρκετ, απ’ τον υπουργό οικονομίας, από το Δ.Ν.Τ. Η αλήθεια είναι ότι ζήσαμε μια περίοδο πολύ μεγάλης ελευθερίας".

   Το Τρουέκε πήρε τεράστια έκταση σε όλη τη χώρα. Τόση, που σύντομα ντόπιοι οικονομικοί κύκλοι,  όσο και το ίδιο το Δ.Ν.Τ., απαξίωναν το Τρουέκε ζητώντας τη διάλυσή του, ενώ ένας γερουσιαστής των Η.Π.Α. το χαρακτήρισε οικονομική τρομοκρατία. "Αυτή η μελέτη της αγοράς μέσα από μια μικροαγορά κάνει τον κόσμο να πραγματοποιεί ένα σπουδαίο άλμα στην θεώρησή του για την οικονομία", λέει ο Ρουμπέν Ραβέρα, συνιδρυτής του Κλαμπ Τρουέκε. "Κι αυτό γνωρίζουμε ότι είναι πολύ επικίνδυνο. Είναι πολύ επικίνδυνο ο κόσμος να κάνει πρακτική μια μέθοδο που του επιτρέπει να είναι ανεξάρτητος. Να είναι αυτός που καθορίζει τη μοίρα του".


   Η αρχή του τέλους ήταν όταν η αστυνομία "επισκέφθηκε" για πρώτη φορά το μεγαλύτερο χώρο τρουέκε για έλεγχο. Ταυτόχρονα μεγάλα Μ.Μ.Ε. άρχισαν να μεταδίδουν ότι στο Τρουέκε τα προιόντα που κυκλοφορούσαν ήταν κλεμμένα, ή ότι τα τρόφιμα ήταν από τα σκουπίδια. Ούτε όμως αυτό μπόρεσε να σταματήσει το Τρουέκε. Αυτό ωστόσο που μπόρεσε να το σταματήσει, ήταν τα δεκάδες πλαστά κουπόνια (που ήταν το νόμισμα της συναλλαγής) τα οποία διοχέτευσαν στο ανταλλακτικό εμπόριο άγνωστοι παραχαράκτες. Τα ιδρυτικά μέλη του Τρουέκε πιστεύουν ακόμα και σήμερα ότι αυτό ήταν κάτι οργανωμένο. Σε ρεπορτάζ της εποχής, η αστυνομία συλλαμβάνει εγκληματίες που μετέφεραν ένα εκατομμύριο πλαστά κουπόνια. Σε ερώτηση δημοσιογράφου αν αυτό είναι κάτι που θα μπορούσε να είναι αυτοσχέδιο, η απάντηση είναι ότι για τέτοια παραγωγή χρειάζονταν μηχανήματα μεγάλης κλίμακας.
  
   Το Τρουέκε συνεχίζεται ακόμα και σήμερα στο Μπουένος Άιρες. Σε χώρους που κρατούν χαμηλό προφίλ και δεν διαφημίζονται για να μη δώσουν στόχο στις αρχές.




Πέμπτη 27 Οκτωβρίου 2011

Η νέα τάξη πραγμάτων


   ¨Με τσι γειές σου¨, έλεγε χαμογελαστός ο κουρέας στο νησί και έριχνε μία φιλική φάπα σε κάθε πιτσιρικάκι που κούρευε. Μετά από αυτό και έχοντας υπ’ ατμών τη μάνα του να πληρώσει έβγαινε σφαίρα από το κουρείο.  

   Άραγε να μπορεί αυτό να ανάγεται  σε γενικό κανόνα στη ζωή; Λέτε μετά το κούρεμα και τα σημερινά πανηγύρια να έρχεται φάπα; Για να δούμε λοιπόν…

   Βλέπουμε τους 2 ευρωπαίους πολύ-ηγέτες, αναφέρομαι στο δίδυμο Μέρκελ – Σαρκοζί, να διαπραγματεύονται με τις τράπεζες μέχρι το πρωί για λογαριασμό μας. Ομολογώ με εντυπωσίασαν. Ο λόγος είναι προφανής! Κανένας δικός μας ηγέτης δεν είχε το σθένος να κάτσει να διαπραγματευθεί μόνος του. Ζούμε ίσως στην πιο αλαζονική χώρα που υπάρχει. Ο Έλληνας από την ιδιοσυγκρασία του ξέρει τα πάντα όλα, θέλει να ηγείται και να περνάει το δικό του. Τώρα γιατί δεν υπάρχει εκεί ένας τέτοιος;

   Η κυβέρνηση δυστυχώς με τα συνεχόμενα λάθη που κάνει, δεν έχει πλέον άλλα περιθώρια κοινωνικής ανοχής. Ένα πολύ λεπτό θέμα που χειρίζεται εδώ και δυο χρόνια, όλο το χειρότερο σενάριο συμβαίνει, πως είναι δυνατόν;

   Φυσικά δεν αναφέρομαι στον κύριο Σαμαρά. Πήγε στο euro group και δεν άνοιξε το θέμα επειδή κανείς δεν αναφέρθηκε σε αυτό. Μάλιστα κολακεύτηκε που του είπε μία καλημέρα ο Καζανόβας ο Μπελρουσκόνι και κάνα δυο άλλοι ηγέτες χωρών που έτυχε να τον ξέρουν από το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα. Για ποια επαναδιαπραγμάτευση μας μιλάει;

   Θα σας πω ποιος είναι ο πραγματικός ηγέτης κατά τη δική μου άποψη… Αυτός που ξυπνάει στις 6 το πρωί να πάει στην εταιρία που δουλεύει 12 ώρες αντί 8 με 592 € το μήνα, μη ξέροντας αν θα συνεχίσει να εργάζεται εκεί λόγω περικοπών. Αυτός που αν δεν έχει αυτοκίνητο θα πρέπει να παρακαλάει γνωστούς και φίλους να τον πάνε στη δουλειά γιατί κάποιοι μόνιμοι έχουν δικαιώματα και κάνουν για δεύτερη συνεχόμενη μέρα απεργία στα μέσα μεταφοράς, οι οποίοι πληρώνονται με τους φόρους που αυτός καταβάλει. Αυτός που έχει οικογένεια με δύο παιδιά και δεν ξέρει να θα μπορεί και αύριο να τους προσφέρει έστω τα βασικά. Λίγο αξιοπρέπεια μόνο για αυτόν τον άνθρωπο! Στη θέση του είναι η πλειοψηφία της κοινωνίας μας.

   Σε μία χώρα χωρίς ηγέτη, θα πέσει πολύ φάπα. Οι τοποτηρητές που θα έρθουν σε κάθε υπουργείο μόνο καλό μπορούν να κάνουν. Δεν καταλαβαίνω τι είναι αυτό το παραμύθι περί εθνικής κυριαρχίας. Αν θέλανε να μιλάνε για εθνική κυριαρχία και να κοκορεύονται, ας κλείνανε όλους αυτούς τους κλέφτες φυλακή! Οι τοποτηρητές τάξη στα αμάζευτα θα προσπαθήσουν να βάλουν. Σε ένα δημόσιο τομέα τεράστιο που δε λειτουργεί τίποτα και παράγονται ελάχιστα. Τις φάπες λοιπόν θα πρέπει να φοβούνται αυτοί που έχτιζαν τόσα χρόνια βίλες στη πλάτη του λαού και έβγαζαν λεφτά στην Ελβετία, επειδή ήταν αδήλωτα, κοινώς μαύρα. Το παιχνίδι τελείωσε, καλή νέα εποχή!


Υπάρχει θέμα πολιτικής μεταρρύθμισης;


   Θέλω να ορίσω το πρόβλημα της πολιτικής ηγεσίας από τη δική μου πλευρά. Τι πραγματικά μας έχει οδηγήσει στο σημερινό αδιέξοδο. Που είναι οι ρίζες του; Πόσο βαθιά στο παρελθόν;

   Με τη πτώση της δικτατορίας το 1974 και τη μεταπολίτευση, επικράτησε ένα σοβιετικό – σοσιαλιστικό μοντέλο. Ένα είδος διακυβέρνησης που στηρίζεται στο ¨βαθύ¨ κράτος, δίνοντας εξουσία σε συνδικάτα και πρόσωπα, οι οποίοι με προσωπική επιδίωξη να γίνουν μελλοντικοί ηγέτες – βουλευτές οι ίδιοι, κινούν τα νήματα διεκδικώντας ένα μεγάλο μέρος της πίτας.

   Έπειτα, βλέπουμε ότι οι πιο άξιοι και σοβαροί άνθρωποι δεν ασχολούνται με αυτού του είδους πολιτική σκηνή. Ο λόγος ο πλέον απλός. Από το χώρο των πανεπιστημίων που γίνεται η στρατολόγηση των φοιτητών σε πολιτικά κόμματα, παρατηρούμε ότι υπάρχουν άτομα με ιδιοτελείς σκοπούς, χωρίς όραμα και με σκοπό καθαρά το ατομικό συμφέρον και όχι το συλλογικό. Το σύστημα είναι επίσης απλό: Ξεκινώντας ως αφισοκολλητής και εν μέσω άπειρων εκλογών (εκλογολαγνεία), θέλουν να ηγηθούν της παράταξης τους ή έστω να κινούν τα νήματα. Έπειτα, στην επαγγελματική ομάδα που ανήκουν ο καθένας προσπαθούν να κάνουν το ίδιο μέσω των συνδικάτων. Αυτοί που βγάζουν τον κόσμο στο δρόμο δυστυχώς είναι και οι αυριανοί βουλευτές… θυμάστε τον κύριο Πατάκη (αγρότης, συνδικαλιστής, βουλευτής);

   Βλέποντας από την άλλη όψη του νομίσματος, ως βουλευτές αργότερα χρωστάνε σε αυτούς που τους στήριξαν. Έτσι βλέπουμε να γίνονται διορισμοί με φωτογραφικές αγγελίες κλπ. Άρα, πρώτα απ’ όλα, πρέπει να αποδεσμευτεί η εξουσία από τους ψηφοφόρους.

   Δεύτερον, παρατηρώ ότι έχει παραγκωνιστεί ο ρόλος του Προέδρου της Δημοκρατίας. Αντί να είναι πραγματικά και επάξια ο πρώτος πολίτης της χώρας, έχει καταλήξει μόνο να βλέπει στρατιωτικές παρελάσεις και τον τελικό του κυπέλλου Ελλάδας στο ποδόσφαιρο, και αυτό παλιότερα. Σε ένα νέο πιο δημοκρατικό σύστημα, πρέπει ο ρόλος του να αναβαθμιστεί.

   Η κοινοβουλευτική δημοκρατία όπως έχει καταλήξει στην Ελλάδα είναι μη λειτουργική. Αποτέλεσμα; Αυτό που ζούμε σήμερα και θα ζούμε από εδώ και πέρα… Δυστυχώς ο εκάστοτε υπουργός, καθότι συνδεδεμένος με το βαθύ κράτος και το κομματικό κατεστημένο που αναλύσαμε παραπάνω, δε μπορεί να εκτελέσει το έργο του και να συμμετέχει στη μετάβαση. Οι υπουργικές όπως και άλλες νευραλγικές θέσεις δεν θα πρέπει να στελεχώνονται από αιρετά πρόσωπα αλλά διορισμένους τεχνοκράτες από ανώτατη αρχή, δηλαδή τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας.

   Δεκτές οποιεσδήποτε σκέψεις, γνώμες. Ότι μου στείλετε θα το δημοσιεύσω! Πρέπει πάνω απ’ όλα να γίνεται διάλογος και να έχουμε πολυφωνία. Μη ξεχνάτε πως εδώ είναι η Δημοκρατία του ίντερνετ.

Τετάρτη 26 Οκτωβρίου 2011

Πολιτικό μάρκετινγκ

   Είναι 24.10.2011, ημέρα Κυριακή, βραδάκι. Οι δρόμοι έξω έχουν αδειάσει, ο θόρυβος της πόλης αφήνει τη θέση του στο τσουχτερό κρύο. Στις ειδήσεις ακούγεται για πρώτη φορά ότι το ελληνικό χρέος δεν είναι βιώσιμο και πρέπει να ¨κουρευτεί¨ από το στόμα του ίδιου του πρωθυπουργού. Ωστόσο, την είδηση αυτή μέχρι τότε την διέψευδε κατηγορηματικά. Αυτό με έβαλε σε σκέψεις. Μα καλά, πριν από δυο χρόνια δε μας έλεγε ότι ούτε καν την παρέμβαση του ΔΝΤ είχαμε ανάγκη;

     Είναι ίσως ένα μέρος της επικοινωνιακής πολιτικής ανάμεσα στον ηγέτη και το λαό. Ένα θέμα που στηρίζεται κυρίως πάνω στη ψυχολογία της μάζας. Όταν υπάρχει ένα νέο, και πόσο μάλιστα όταν αυτό δεν είναι καθόλου ευχάριστο, ποτέ δεν ανακοινώνεται επίσημα αλλά αρχικά πάντα διαψεύδεται. Αυτό πιστεύω ότι γίνεται για δυο κυρίως λόγους. Αρχικά, η νέα είδηση έχει ακουστεί και αφομοιωθεί από τον κόσμο χωρίς να υπάρχουν αντιδράσεις. Δεν είναι πραγματικά απίστευτο πόσα πράγματα ακούμε ή βλέπουμε κάθε μέρα και αυτά λειτουργούν υποσυνείδητα; Έπειτα, δίνει χρόνο στους ίδιους για να διαπραγματευθούν με το βαθύ κράτος και να μοιράσουν την πίτα ανάλογα.

Παραδείγματα; Χιλιάδες. Αρκεί να διαβάσετε τη συνέντευξη του πρωθυπουργού στις 05.06.2011 link:
http://www.pasok.gr/portal/resource/contentObject/id/eaef7a01-d894-4335-941a-27c66119301b  
σε βελγικό μέσο ενημέρωσης. Θέλω να σταθώ σε 2 σημεία, αντιγράφοντας τα από τη συνέντευξη:

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Πριν μερικούς μήνες, αναφέρατε σε μια δήλωσή σας τη λέξη «υστερία». Ακόμα όμως κάποιοι οικονομολόγοι αμφιβάλουν κατά πόσο η Ελλάδα θα είναι σε θέση να ξεπληρώσει το χρέος της. Πόσο σίγουροι μπορεί να είναι οι Βέλγοι φορολογούμενοι και οι βελγικές τράπεζες ότι θα αποπληρώσετε το χρέος σας;

Γ. Α. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ: Υιοθετήσαμε όλα αυτά τα μέτρα και αυτό το πρόγραμμα και, με τη βοήθεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είμαστε σε θέση να διαβεβαιώσουμε τους πιστωτές μας, ότι θα πάρουν τα χρήματά τους πίσω.


ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Υπάρχει ακόμα το ενδεχόμενο η Ελλάδα να ζητήσει αναδιάρθρωση του εξωτερικού χρέους της;

Γ. Α. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ: Όχι, το ενδεχόμενο αυτό έχει αποσυρθεί. Και ο λόγος είναι, επειδή έχουμε πάρει όλα τα απαραίτητα μέτρα, ώστε να αποτρέψουμε τη στάση πληρωμών. Αυτό ήταν αποτέλεσμα της συνεργασίας όλων. Εξασφαλίσαμε μια ήπια μετάβαση σε μια πιο βιώσιμη οικονομία, που θα μας επιτρέψει να αποπληρώσουμε κανονικά το χρέος μας.

Σχόλιο: Πραγματικά δε ξέρω τι να πρωτογράψω… Ο λαός έχει ένα ελάττωμα. Ξεχνάει γρήγορα. Ίσως αυτός είναι και ένας λόγος που η ιστορία κάνει κύκλους κάθε μερικά χρόνια. Θυμάστε και παλιότερα;;;



Τις τελευταίες μέρες όμως, και μετά από δυο χρόνια ψέματα, αρχίζει κάπου και ξεφυτρώνει η αλήθεια. Από τη φράση του 2009 ¨Η Ελλάδα θα βγει ξανά στις αγορές το πρώτο εξάμηνο του 2012¨, αυτό έγινε σταδιακά 2015, πριν λίγες μέρες 2020 για να γίνει τώρα 2029. Άραγε αυτή η ξαφνική επίθεση ειλικρίνειας να είναι ο πάτος του βαρελιού ή τελικά δε θα βγούμε ποτέ ξανά στις αγορές; Μήπως κάποιοι φοβούνται ότι έχει φτάσει η κοινωνία στο ναδίρ και μοιάζει με καζάνι που βράζει;

Τρίτη 25 Οκτωβρίου 2011

Και μετά τον κουρέα τι;



   Είναι σίγουρα μία ερώτηση – πρόκληση για όλους όσους ασχολούνται με τα κοινά του τόπου μας. Τώρα μάλιστα που ξέρουμε ότι το ¨κούρεμα¨ θα είναι μεγαλύτερο του 21% που είχε συμφωνηθεί στο Μνημόνιο ΙΙ, η πρόκληση αυτή μεγαλώνει.

   Οι διαπραγματεύσεις ολοκληρώνονται αύριο με το ύψος του haircut όπως όλα δείχνουν να κυμαίνεται γύρω στο 50%, ίσως και περισσότερο. Ποια θα είναι η επόμενη μέρα; Τι αντίκτυπο θα έχουν οι αυριανές ανακοινώσεις στη ζωή μας;

   Αρχικά, θα υπάρξει κρατικοποίηση τραπεζών, έστω και καθυστερημένα. Αυτό θα γίνει με την έκδοση νέων κοινών ή προνομιακών μετοχών οι οποίες θα αγοραστούν από το ταμείο χρηματοπιστωτικής σταθερότητας (ΤΧΣ ή EFSF). Η διαφορά τους είναι στη συμμετοχή ή όχι στο μάνατζμεντ, κάτι που ακόμα είναι πάνω στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης. Οι παλιοί μέτοχοι, όπως έχουμε ξαναπεί σε προηγούμενη ανάρτηση, θα υποστούν απώλειες, τις οποίες λίγο πολύ ήδη έχει προεξοφλήσει η αγορά (mark to market) σε ένα πολύ μεγάλο βαθμό. Θεωρώ αυτονόητο πως η χρηματοδότηση της πραγματικής οικονομίας θα γίνεται με ακόμα πιο αυστηρότερους όρους. Μη σας κάνει εντύπωση αν δείτε πολλά πολιτικά κόμματα να πτωχεύσουν αργά ή γρήγορα μαζί με τις εταιρίες που δεν είχαν φροντίσει τόσα χρόνια να είναι ανταγωνιστικές.

   Έπειτα σειρά έχουν τα ασφαλιστικά ταμεία. Ένα πραγματικά λεπτό θέμα καθώς υπάρχουν περισσότερες παράμετροι λόγω του κοινωνικού ρόλου που αυτά έχουν. Μέχρι στιγμής, με ενέχυρο ομόλογα του ελληνικού δημοσίου, τα ταμεία μπορούσαν να δανείζονται από τις τράπεζες για την καταβολή των συντάξεων. Τώρα που θα γίνει απομείωση 50% στα ομόλογα αυτά σίγουρα θα χρειαστούν χρηματοδότηση για να μη προχωρήσουν σε στάση πληρωμών. Αλλιώς τι εγγυήσεις θα πρέπει να έχουν για σύναψη δανείων; Μήπως η ακίνητη τους περιουσία;

   Όποια και να είναι η επόμενη μέρα, θα πρέπει να συνοδευτεί με πολιτική εξυγίανση έτσι ώστε να γίνει το σύστημα πιο λειτουργικό και να καταφέρουν οι καλύτεροι – αξιότεροι πολίτες να έχουν πρόσβαση στη δημόσια διοίκηση και τις αρχές ευθύνης. Αυτό όμως θα το σχολιάσουμε σε επόμενη ανάρτηση. Το μόνο βέβαιο είναι ότι η κάθε ξένη χώρα δε θα έχει σαν παράμετρο πάνω στο αποψινό τραπέζι των διαπραγματεύσεων να προασπίσει τα κοινωνικά μας συμφέροντα αλλά να σώσει τα δικά της βοηθώντας το τραπεζικό μας σύστημα.

Δευτέρα 24 Οκτωβρίου 2011

Short selling


   Θα το ακούσετε ως short selling, ανοιχτή πώληση, σορτάρισμα. Με επίσημη ανακοίνωση της η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς (Ε.Κ.) απαγόρευσε τις ανοιχτές πωλήσεις στο Χρηματιστήριο Αθηνών μέχρι τις 9/12/2011 σε συνεννόηση με τις ευρωπαϊκές εποπτικές αρχές Βελγίου, Γαλλίας, Ιταλίας και Ισπανίας που έκαναν το ίδιο. Γιατί όμως; Πως το short selling επηρεάζει τις τιμές των μετοχών, και μάλιστα κερδοσκοπικά;

   Το short selling είναι μία τεχνική που χρησιμοποιείται από τους επενδυτές με σκοπό να κερδίσουν από την πτώση των τιμών περιουσιακών στοιχείων στις δευτερογενείς αγορές. Οι επενδυτές δανείζονται περιουσιακά στοιχεία που δεν κατέχουν, από άλλους επενδυτές, τα πουλάνε και σε μεταγενέστερη χρονική στιγμή θα αναγκαστούν να τα αγοράσουν πάλι για να τα επιστρέψουν στο δανειστή. Ωστόσο, ο δανειστής δεν διατρέχει κανέναν κίνδυνο γιατί θα πάρει πίσω τις μετοχές του συν μία μικρή απόδοση για την διάρκεια που τις είχε δανείσει. Αντίστοιχα, ο short seller ελπίζει να κερδίσει από την πτώση των τιμών των χρεογράφων, επωφελούμενος την διαφορά στις τιμές μεταξύ ημερομηνίας αγοράς-πώλησης.

Παράδειγμα:

   Ένας επενδυτής δανείζεται 1.000 μετοχές που δεν κατέχει, ας υποθέσουμε της Εθνικής Τράπεζας (ΕΤΕ) στις 16/9/2011 και τις πουλάει αμέσως, με την υποχρέωση να τις επιστρέψει στον δανειστή σε 6 μήνες. Η τρέχουσα τιμή τότε ήταν 3,19€ οπότε θα έχει διαθέσιμα 3.100€ αν υπολογίσουμε προμήθειες και φόρους.

   Η τιμή της μετοχής κατρακυλάει και μια εβδομάδα αργότερα, στις 23/9/2011 ξαναγοράζει 1.000 μετοχές της ίδιας εταιρίας, αυτή τη φορά με 2,76€ ανά μετοχή. Το κεφάλαιο που θα χρειαστεί είναι 2.810€ μαζί με προμήθειες.

Οπότε αφού οι τιμές έχουν πέσει, ο short seller θα έχει κέρδη ίσα με τη διαφορά μεταξύ τιμής πώλησης και τιμής επαναγοράς, μείον το κόστος συναλλαγής, την αμοιβή και την απόδοση των μερισμάτων προς τον δανειστή. Δηλαδή περίπου 3.100€ - 2.810€ = 290€.

   Στην άλλη όψη του νομίσματος, αν οι τιμές αυξηθούν ο short seller μπορεί να έχει απεριόριστη ζημία. Οι τιμές των μετοχών μπορούν να ανέβουν/πέσουν απεριόριστα αλλά ο επενδυτής είναι υποχρεωμένος να επιστρέψει τις μετοχές που δανείστηκε σε οποιαδήποτε τιμή μπορεί να αγοράσει. Άρα οι απώλειες μπορεί να είναι τεράστιες, γι' αυτό το short selling είναι μία ιδιαίτερα ριψοκίνδυνη τεχνική.

Κατά τη γνώμη μας, είναι κάτι που πρέπει να απαγορευτεί γιατί υστερεί διαφάνειας και επί των πλείστων δε συμβάλλει στη δημιουργία αξίας, που είναι ο πρωταρχικός σκοπός των επιχειρήσεων μέσω της μόχλευσης της δευτερογενούς αγοράς.


Κυριακή 23 Οκτωβρίου 2011

Το απεχθές χρέος… ενός ¨απεχθούς¨ κράτους


   Οκτώβριος 2011. Το χρέος της χώρας μας συνεχίζει να εκτροχιάζεται. Προηγήθηκαν δυο χρόνια λιτότητας, δυο μνημόνια με την ευλογία και χρηματοδότηση της τρόικα τα οποία όπως φαίνεται δεν καταλήγουν πουθενά. Πρωτογενές πλεόνασμα, η μαγική λέξη, δηλαδή αφαιρώντας τα έξοδα από τα έσοδα να έχουμε πλεονασματικό υπόλοιπο χωρίς να υπολογίζουμε τους τόκους, δε φαίνεται στο ορίζοντα. Πως πρέπει να πορευτούμε λοιπόν;

   Μια βιώσιμη λύση που ακούγεται άραγε να είναι ένα γενναίο κούρεμαhaircut όπως επιβάλλει η ορολογία); Μη μπορώντας να ξεπληρώσουμε το αρχικό χρέος, δηλαδή τα παλιά ομόλογα, εκδίδουμε νέα στη μισή τιμή με εγγυήσεις ότι θα αποπληρωθούν σίγουρα. Αυτός ο δρόμος θα είναι αρκετά επώδυνος για το λαό, κυρίως για τους μικρομεσαίους, πολίτες και επιχειρήσεις. Οι τράπεζες θα κρατικοποιηθούν με κεφάλαια από το EFSF και τα φιλέτα της δημόσιας περιουσίας θα βγουν στο σφυρί!

   Μήπως μία ακόμη πίστωση; Ούτε συζήτηση γι’ αυτό! Είναι ποτέ δυνατόν με δανεικά να ξεπεράσουμε το πρόβλημα των δανεικών; Η λειτουργική μεταρρύθμιση είναι το ζητούμενο, για να γίνουν με διάφορους παραγωγικούς τρόπους τα έσοδα περισσότερα από τα έξοδα. Ένα παράδειγμα. Το μεγάλο χρέος των ΗΠΑ μετά τη λήξη του Β’ Παγκόσμιου πολέμου έφτανε περίπου στο 150% του ΑΕΠ της. Τρία μόλις χρόνια μετά, είχε πέσει στο μισό, ήτοι 70%. Πώς έγινε αυτό; Σίγουρα όχι με μέτρα λιτότητας αλλά ανάπτυξης. Η φιλοσοφία του αντί να μειώσουμε τα έξοδα αυξάνουμε τα έσοδα  (Κεϋνσιανό μοντέλο).

  Υπάρχει και η επιλογή – παράθυρο στο … νόμο. Να κηρύξουμε το χρέος απεχθές. Βλέποντας πρόσφατα το ντοκιμαντέρ Deptocracy (link), για να ορίσουμε ένα χρέος ως Απεχθές πρέπει να υπάρχουν τρεις προϋποθέσεις:

1ον - Τα δάνεια να συμφωνήθηκαν χωρίς τη συγκατάθεση των πολιτών.
2ον - Τα δάνεια να σπαταλήθηκαν σε δραστηριότητες που δεν ωφέλησαν το έθνος.
3ον - Ο πιστωτής να ήταν ενήμερος γι’ αυτή την κατάσταση και να σφύριζε αδιάφορα.

  Έχει εφαρμοστεί πολλές φορές από τις ΗΠΑ με τελευταία το Ιράκ. Θα μπορούσε να γίνει και στην Ελλάδα το ίδιο για να τελειώνουμε με αυτό; Πιστεύω πως όχι για τρεις λόγους.

1ον – Έχουν γίνει έργα που ωφέλησαν το έθνος, έστω και από σπόντα (Ολυμπιακοί αγώνες)
2ον – Ορίζοντας το χρέος ως απεχθές, αυτό θα γινόταν μία εύκολη συνταγή για την κρίση χρέους που έχει ξεσπάσει στην Ευρώπη τα τελευταία χρόνια. Όπως έχουμε αναφέρει και σε προηγούμενη ανάρτηση, μπορεί η Ελλάδα να μην έχει το τρομερό χρέος σε απόλυτα ποσά σε σχέση με άλλες χώρες, έχουν όμως οι υπόλοιπες που ακολουθούν, δηλαδή Ιταλία, Ισπανία και στο βάθος η κινεζική τίγρης!
3ον – Στην παγκόσμια οικονομία ισχύει ο νόμος της ζούγκλας, δηλαδή ο νόμος του πιο δυνατού! Αυτό κάνουν και οι ΗΠΑ με τις χώρες που κατακτούν (Ιράκ, Κούβα, …)

  Έχοντας αναλύσει τις παραπάνω συνταγές χρέους, βλέπουμε πως εύκολες λύσεις δε θα υπάρχουν. Γι’ αυτό καλό θα ήταν ότι γίνει για τη μείωση του χρέους να συνοδευτεί με αλλαγές στον τρόπο λειτουργίας του κράτους για να μη ξαναφτάσουμε σε αυτό το σημερινό σημείο. Ο ιδιωτικός τομέας θα πρέπει να λειτουργεί πιο ανεξάρτητα και με μικρότερο ή καθόλου κομματικό παρεμβατισμό. Το φορολογικό και φοροεισπρακτικό σύστημα που έχουν καταρρεύσει, η λύση είναι να γίνονται όλα χωρίς ανθρώπινη παρέμβαση (θα αναλυθεί σε επόμενη ανάρτηση). Μόνο έτσι θα ξεκινήσουμε να βλέπουμε φως στο τούνελ.

Σάββατο 22 Οκτωβρίου 2011

It's a bubble's world!


   Στη σύγχρονη ιστορία με την αστικοποίηση, το διεθνές εμπόριο και τη βιομηχανική επανάσταση πλέον δε παίζει το σπουδαιότερο ρόλο το πολιτικό σύστημα αλλά το οικονομικό. Το καπιταλιστικό σύστημα λοιπόν που έχει επικρατήσει έχει οικονομικούς κύκλους, οι περισσότεροι εξ’ αυτών διαρκούν 8 -13 χρόνια! Λίγο πριν το τέλος τους βλέπουμε μία φούσκα να σπάει και μετά μία κρίση. Έτσι, ξεκινάνε πάλι τα πράγματα από την αρχή για να καταλήξουν πάλι σε φούσκα.



   Συνήθως έχει τέσσερα στάδια. Στην πρώτη φάση είναι σε αδράνεια με την τιμή να παραμένει σχετικά σταθερή. Έπειτα στη δεύτερη, θα επενδύσουν οι ¨έχοντες γνώση¨. Ακολουθεί η φάση της μανίας, με την απληστία να ωθεί τους επενδυτές στην τέταρτη φάση και καταστροφή τους που σπάει και η τιμή πέφτει απότομα.

   Τι σημαίνει όμως φούσκα; Πρακτικά είναι όταν η καμπύλη της προσφοράς και της ζήτησης για κάτι που έχει θεωρητικά μεγάλη αξία την κάθε εποχή μετακινείται με αποτέλεσμα να αυξάνεται σταδιακά η τιμή του πολλές φορές πάνω από τη λογιστική του αξία χωρίς να το αξίζει. Συνήθως συνοδεύεται από συνθήκες πανικού, τεχνολογικής εξέλιξης ή ακόμα και απληστίας. Λογικό είναι όποιος επενδύσει τόσο ακριβά να χάσει την περιουσία του.


   Παρουσιάζουμε λοιπόν τις 13 μεγαλύτερες φούσκες της παγκόσμιας οικονομικής ιστορίας, σχολιασμός στη συνέχεια!

1634-38: Τουλίπες:  Η πρώτη καταγεγραμμένη «φούσκα» αφορούσε ένα λουλούδι. Ένας ιός έκανε τις τουλίπες να ανθίζουν σε πολλά και φανταχτερά χρώματα. Πολλοί Ολλανδοί διέθεσαν τις αποταμιεύσεις μίας ζωής για να αγοράσουν τουλίπες, οι οποίες έφτασαν να κοστίζουν όσο ένα σπίτι κατεστράφησαν οικονομικά στα μέσα του 17ου αιώνα.

1720: South Sea Co.: Bρετανοί τραπεζίτες θεωρούσαν ότι η αγορά μετοχών της εταιρείας South Sea Co., που είχε το μονοπώλιο στο εμπόριο με τις αποικίες της Ισπανίας στη Νότιο Αμερική, ήταν ασφαλές στοίχημα. Η εταιρεία απέτυχε όμως να εμφανίσει κέρδη.

1848: Χρυσός 1: Η ανακάλυψη χρυσού στη Βόρεια Καλιφόρνια πυροδότησε μία μαζική μετανάστευση κερδοσκόπων στην πολιτεία. Αποτέλεσμα απλά το αναμενόμενο.

1860-70: Σιδηρόδρομοι:  Μετά τον εμφύλιο πόλεμο στις ΗΠΑ άρχισαν να κατασκευάζονται σιδηρόδρομοι σε ολόκληρη τη χώρα. Οι μετοχές των εταιρειών σιδηροδρόμων κάλυπταν κάποια στιγμή το 40% της συνολικής κεφαλαιοποίησης στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης.

1890: Ποδήλατα: Περισσότερες από 300 επιχειρήσεις στα τέλη του 19ου έκαναν "αγώνα δρόμου" για ένα ισχυρό μερίδιο στην αγορά ποδηλάτου. Και μετά ήρθε το αυτοκίνητο....

1920: Ραδιόφωνο: Ο ενθουσιασμός για την τεχνολογία του ραδιοφώνου οδήγησε τη δεκαετία του '20 σε μία «φούσκα» αντίστοιχη με εκείνη των εταιρειών ιντερνέτ το 2000.

1959: Ηλεκτρονικά: Κάθε εταιρεία με κατάληξη "-tron" στο όνομά της (Astron, Transitron) είδε τη μετοχή της να εκτινάσσεται στο διάστημα. Το 1962 ήρθε η ανώμαλη προσγείωση.

1974-80: Χρυσός 2:  Με τον πληθωρισμό να καλπάζει οι τιμές σκαρφάλωσαν από τα 100 δολ. ανά ουγκιά το 1974 στα 850 δολ. το 1980.

1980-84: Ηλεκτρονικοί Υπολογιστές:  Οι κατασκευάστριες προσωπικών υπολογιστών ήταν για περίπου τέσσερα χρόνια οι μεγάλοι κερδισμένοι. Οι μετοχές τους όμως κατέγραψαν κατακόρυφη πτώση το 1984. Ωστόσο αυτοί που ξεκίνησαν πρώτοι (first mover advantage) μπόρεσαν να διατηρήσουν μεγάλα μερίδια αγοράς και μετά την κρίση.

1985-90: Ιαπωνία: Μία «δίδυμη φούσκα», στην αγορά ακινήτων και μετοχών, αντιμετώπισε η Ιαπωνία. Πριν, είχαν φτάσει στο σημείο να μετράνε τα σπίτια σε τετραγωνικά εκατοστά! Έπειτα, η απομείωση της αξίας των ακινήτων έγινε κόμπος στο λαιμό για πολλούς δανειολήπτες.

1997 - 2000: Ίντερνετ: Το γνωστό πάρτι με τις εταιρείες που είχαν κατάληξη ".com" τελείωσε το 2000.

2003 - 2007: Ακίνητα: Μια συντηρητική επένδυση έγινε το αντικείμενο κερδοσκοπίας. Η παγκόσμια οικονομία ήταν στο τέλος ενός ακόμα κύκλου. Όταν έσπασε η «φούσκα» πυροδότησε ντόμινο κλυδωνισμών.

2008 - σήμερα: Χρυσός 3: Εν μέσω παγκόσμιας κρίσης και ανασφάλειας οι επενδυτές έτρεξαν στο "καταφύγιο" του χρυσού. Σήμερα η τιμή του υπερβαίνει τα 1.636 δολ. ανά ουγκιά, έχοντας ξεκινήσει να πέφτει από τα ψηλά των 1.914 $/ουγκιά.


   Τι παρατηρούμε από τις παραπάνω αναφορές; Πόσα κοινά μπορούμε να βρούμε; Αρχικά, πολλά από τα κοινά συνιστούν την ανθρώπινη ψυχολογία. Ο άνθρωπος είναι μιμητικό ον. Θα αγοράσει συνήθως ακριβά όπως οι περισσότεροι και θα πουλήσει επίσης φθηνά όταν το κάνουν πάλι οι περισσότεροι. Μανία, απληστία, μιμητισμός, πανικός και γενικά αγελαία συμπεριφορά είναι οι λέξεις κλειδιά! Έπειτα, γοητεύεται πάντα με το νέο και ανεξερεύνητο τεχνολογικό τομέα ή ένα μπλε ωκεανό όπως λέμε στο χώρο των επιχειρήσεων. Τέλος, τα ασφαλή καταφύγια όπως είναι ο χρυσός δείχνουν ότι ποτέ δε μαθαίνει από την ιστορία. Ή μήπως δε θέλει να μάθει;

   Τέλος, σαν κερασάκι στην τούρτα, παραθέτουμε το γράφημα με τις τιμές του χρυσού τα τελευταία δυο χρόνια, σας θυμίζει κάτι που είδατε παραπάνω;




Παρασκευή 21 Οκτωβρίου 2011

Όλα γύρω μου αλλάζουνε


   …και όλο τα ίδια μένουν, λέει το λαϊκό άσμα! Ποιος δεν έχει παρατηρήσει τη ζωή του να κάνει άπειρους κύκλους. Ένας κλείνει, κάποιος άλλος ανοίγει. Γι’ αυτούς που θυμούνται το ονομάζουν εξέλιξη καθώς έχει γίνει ¨ο παθός μαθός¨, για όσους πάλι όχι το ονομάζουν déjà vu ξαναζώντας κάθε φορά την εμπειρία για πρώτη φορά! Αυτός είναι και ο λόγος που πρέπει να μελετάμε την ιστορία μας, γιατί λαός που δεν ξέρει την ιστορία της δεν έχει μέλλον!  

   Δεν είναι ούτε μία, ούτε δύο … αλλά πέντε χρεοκοπίες στη σύγχρονη ιστορία της Ελλάδας (από το 1821 και μετά). Ο σκοπός της ανάλυσης μας δεν είναι η πρωτογενής έρευνα. Για το λόγο αυτό αντιγράφω το κείμενο του περιοδικού Forbes, δημοσιευμένο από τη www.dealnews.gr στις 01.10.2011. Αυτές είναι:

1.       Ο πόλεμος ανεξαρτησίας της Ελλάδας: Ο πόλεμος για την ανεξαρτησία της Ελλάδας ξεκίνησε το 1821 και στόχο είχε τον τερματισμό της οθωμανικής κυριαρχίας, η οποία κυβερνούσε το μεγαλύτερο μέρος της περιοχής για αιώνες. Το 1824, εξασφαλίστηκε από το Χρηματιστήριο του Λονδίνου ένα δάνειο ύψους 472.000 στερλινών, προκειμένου να συνεχιστεί ο αγώνας. Η προσφορά υπερκαλύφθηκε και από τους αγοραστές απαιτήθηκε να καταβάλουν μόνο το 10% της τιμής αγοράς, με την υπόσχεση ότι θα καταβάλουν το υπόλοιπο αργότερα. Επιπλέον δάνειο ύψους 1,1 εκατ. στερλινών χορηγήθηκε το 1825

Οι κερδοσκόποι και οι μεσάζοντες στο Λονδίνο «σούφρωσαν» το μεγαλύτερο μέρος των προαναφερθέντων ποσών προτού η Ελλάδα λάβει τα κεφάλαια. Ένα άλλο θέμα ήταν ότι ο πόλεμος για ανεξαρτησία μετατράπηκε σύντομα σε εμφύλιο πόλεμο μεταξύ αντίπαλων ομάδων, με αποτέλεσμα να μη γνωρίζει κανείς ποιος θα έπρεπε τελικά να παραλάβει αυτά τα κεφάλαια. Τόκοι δεν καταβλήθηκαν ποτέ στους ομολογιούχους των δύο αυτών δανείων και η αξία των ομολόγων σταδιακά μειώθηκε σε ένα κλάσμα της ονομαστικής τιμής. Μόλις το 1878 η ελληνική κυβέρνηση κατάφερε να προχωρήσει σε διακανονισμό των δανείων, που μέχρι τότε και με τους συσσωρευμένους τόκους είχαν ξεπεράσει τα 10 εκατ. στερλίνες.

2.       Το δάνειο του 1832: Το 1832, χορηγήθηκε ένα ακόμα δάνειο συνολικού ύψους 60 εκατ. δραχμών στην Ελλάδα, η οποία ήταν πλέον ανεξάρτητο κράτος. Το δάνειο κανονίστηκε από τις κυβερνήσεις της Γαλλίας, της Ρωσίας και της Βρετανίας και υποτίθεται ότι χορηγήθηκε προκειμένου να βοηθήσει την Ελλάδα να «χτίσει» την οικονομία της και να διαχειριστεί τα αρχικά στάδια της διακυβέρνησης.

Τα κεφάλαια κατά το μεγαλύτερο μέρος τους κατασπαταλήθηκαν για τη διατήρηση του στρατού και του Βαυαρού πρίγκιπα Όθωνα, ο οποίος έγινε βασιλιάς της Ελλάδας από τους Άγγλους. Η Ελλάδα κατάφερε να τηρήσει τις δανειακές της υποχρεώσεις μέχρι το 1843, όταν η κυβέρνηση σταμάτησε να καταβάλλει τις δόσεις της.

3.       Το... διάλειμμα: Μετά τη χρεοκοπία αυτή, η Ελλάδα αποκλείστηκε από τις διεθνείς αγορές κεφαλαίου για αρκετές δεκαετίες. Στο διάστημα αυτό, η κυβέρνηση εξαρτήθηκε από την Εθνική Τράπεζα της Ελλάδας για τον δανεισμό της. Οι ανάγκες της κυβέρνησης ήταν στην αρχή περιορισμένες, ωστόσο σύντομα αυξήθηκαν και η Εθνική Τράπεζα της χορήγησε κεφάλαια με επιτόκια διπλάσια του διεθνούς επιτοκίου δανεισμού.

4.       Η χρεοκοπία του 1893: Αφού η ελληνική κυβέρνηση προχώρησε σε διακανονισμό των χρεών της το 1878, οι παγκόσμιες αγορές κεφαλαίου άνοιξαν και πάλι για την Ελλάδα και -όπως ήταν αναμενόμενο- οι δανειστές προθυμοποιήθηκαν αμέσως να χορηγήσουν στη χώρα κεφάλαια. Αυτός ο δανεισμός αυξήθηκε σε μη βιώσιμα επίπεδα και η κυβέρνηση προχώρησε σε στάση πληρωμών το 1893.

Το 1898, οι ξένες πιέσεις οδήγησαν την Ελλάδα να αποδεχτεί τη δημιουργία της Διεθνούς Επιτροπής για τη Διαχείριση του Ελληνικού Χρέους. Αυτή η επιτροπή ήλεγχε την οικονομική πολιτική της χώρας καθώς και την είσπραξη των φόρων και τα συστήματα διαχείρισης της Ελλάδας.

5.       Η χρεοκοπία του 1932: Στις αρχές της δεκαετίας του '30, πολλές χώρες χρεοκόπησαν καθώς η παγκόσμια οικονομία συρρικνωνόταν και εισερχόταν στη γνωστή Μεγάλη Ύφεση. Η Ελλάδα επέβαλε μορατόριουμ στην αποπληρωμή του ξένου χρέους της το 1932. Αυτή η χρεοκοπία διήρκεσε μέχρι το 1964, για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα δηλαδή από οποιαδήποτε άλλη χρεοκοπία της χώρας.


   Έχω μαρκάρει με έντονα γράμματα τα σημεία που θα ήθελα να επικεντρωθώ. Σας θυμίζουν κάτι όλα τα παραπάνω; Φαίνεται να έχει αλλάξει τίποτα σε βάθος δυο αιώνων;

   Τα τελευταία ¨καλά¨ χρόνια για την πατρίδα μας, από το πολύ φθηνό δανεικό χρήμα που εισέρεε μετά από την είσοδο μας αρχικά στην ΕΕ και έπειτα στο Ευρώ έκαναν τον κόσμο να ξεχάσει την ιστορία. Όλοι πίστευαν ότι έρχονται ακόμα καλύτερες μέρες (γραμμικός τρόπος σκέψης, σοβαρό σφάλμα αντίληψης) και προσπάθησαν με κάθε τρόπο να γίνουν πλούσιοι. Θα πω μόνο μερικά χαρακτηριστικά παραδείγματα του δημοσιονομικού εκτροχιασμού! Πρώτον, το όνειρο του κάθε Νεοέλληνα έγινε να μπει στο Δημόσιο και να πληρώνεται, λες και ο μισθός είναι δικαίωμα και όχι ανταμοιβή για προσφορά εργασίας. Δεύτερον, με δανεικά χρήματα νόμιζε ότι μπορεί να ζήσει μεγάλη ζωή ταξιδεύοντας Χριστούγεννα στην Ελβετία, θυμάστε τα διακοποδάνεια, εορτοδάνεια;;; Είδατε τελικά πόσο γρήγορα τα ξεχάσαμε ανεπιστρεπτί… Τρίτον, η τεράστια κατανάλωση πάνω από τις ανάγκες και δυνατότητες μας ως κοινωνία. Ένα μικρό case: Μου είχε πει το 2004 ένας φίλος ότι υπάρχει στη Γλυφάδα μεγαλύτερη αναλογία σε Porsche Cayenne ανά κάτοικο απ΄ ότι στο Μονακό! Του απάντησα η διαφορά είναι ότι στο Μονακό τα αυτοκίνητα ανήκουν στους κατοίκους, στη Γλυφάδα ανήκουν στις τράπεζες που είναι υποθηκευμένα.

   Ακόμα και σε διεθνές επίπεδο, τα δύο Μνημόνια και το ΔΝΤ σας θυμίζει κάτι από το 1999; Τελικά η χώρα μας αποτελεί το alter ego της Αργεντινής στο βόρειο ημισφαίριο του πλανήτη μας… έχουμε τόσο πολλά κοινά! Οι αποτυχίες του ΔΝΤ από τις χώρες που πέρασε και το χάος που προκάλεσε δε συγκίνησε κανένα ηγέτη μας! Βλέπουμε τον ίδιο θίασο παίζοντας το ίδιο έργο ξανά και ξανά. Μόνο ο τόπος αλλάζει!

   Με αυτές τις απλές αναφορές, βλέπουμε ότι η ιστορία κάνει κύκλους. Άλλοτε μικρούς, άλλες φορές πάλι μεγαλύτερους. Σε γενικές γραμμές οι οικονομικοί κύκλοι διαρκούν κατά μέσο όρο 8 – 13 χρόνια. Λέτε να βρισκόμαστε στην αρχή ενός νέου;